در مقاله ” لوله و اتصالات جوشی ” ، به معرفی اتصالات جوشی، انواع و کاربرد هر یک پرداختیم. و گفتیم که هرگاه اتصالات لوله، توسط انواع مختلف جوش به لوله و یا اتصالات مجاور خود جوش بخورد، اتصالات جوشی خوانده می شود. یکی از مهمترین انواع اتصالات جوشی، اتصالات جوشی مانیسمان می باشد. اما لوله و اتصالات جوشی مانیسمان چیست؟

اتصالات جوشی مانیسمان با نام های اتصالات مانیسمان، اتصالات بدون درز، اتصالات فولادی بدون درز، اتصالات گازی بدون درز و اتصالات فشار قوی و اتصالات آتش نشانی در بازار ایران شناخته شده است.

اتصالات مانیسمان، از لوله های مانیسمان ( لوله بدون درز ) تولید می گردند. لوله مانیسمان نیز،  لوله ای است که از فولاد شمس تولید شده و یک استوانه بدون درز می باشد. عملا در لوله مانیسمان بدون درز هیچگونه درز جوشی در طول لوله ملاحظه نمی شود.

اتصالات جوشی بدون درز، همانند لوله های مانیسمان دارای رده های مختلف با تحمل فشار و کارایی متفاوت هستند.

اتصالات مانیسمان در برابر اتصالات درزدار

• در تولید اتصالات درزدار از لوله های درزدار استفاده می گردد. لوله های درزدار نیز از ورق های فولادی تولید می گردند. اما در تولید لوله و اتصالات جوشی مانیسمان از لوله های مانیسمان استفاده می گردد. بر خلاف لوله های درزدار، لوله های مانیسمان هیچ گونه درزجوشی نداشته و از شمش فولادی و با روشی خاص تولید می گردد.
• لوله و اتصالات درزدار، به دلیل وجود درزجوش، از تحمل فشار کمتری برخوردارند اما لوله و اتصالات مانیسمان به دلیل نداشتن درزجوش، قابلیت تحمل فشار و دمای بالاتری داشته و در لوله کشی های حساس تر که خطرات بیشتری نیز دارند، استفاده می شوند.
• مواد اولیه در تولید اتصالات درزدار قیمت پایینتری نسبت به مواد اولیه در تولید اتصالات مانیسمان دارد. لذا همواره قیمت اتصالات مانیسمان از اتصالات درزدار بیشتر می باشد.
• برای تشخیص اتصالات درزدار و مانیسمان از روی ظاهر، کافی است به صورت چشمی آن ها را مقایسه کنید. اگر داخل اتصالات جوشی را مشاهده یا لمس کنید متوجه برامدگی هایی می شوید که همان درزجوش ها هستند. در حالی که با لمس یا مشاهده اتصالات مانیسمان این برآمدگی را نخواهید دید.

اما این تمام قضیه نیست. عدم مشاهده این برآمدگی الزاما دلیل بر مانیسمان بودن آن لوله یا اتصالات نیست! اما چرا؟

زیرا نوعی لوله در بازار، به نام لوله درزمخفی، به وفور یافت می شود که افراد سودجو به عنوان لوله بدون درز در اختیار مشتریان قرار می دهند. و این لوله ها ممکن است وارد چرخه تولید اتصالات جوشی مانیسمان شده و نهایتا در تولید اتصالات جوشی مانیسمان مصرف شوند. اتصالات تولید شده با این نوع لوله، قابلیت تحمل فشار کمی داشته و در صورتی که در خطوط لوله کشی حساس مانند گاز استفاده گردند، قطعا منجر به فاجعه بسیار عظیمی خواهند شد.

اتصالاتی که از لوله های درزمخفی تولید می گردند، اتصالات درز مخفی هستند که مقاومت بسیار کمتری نسبت به اتصالات درزدار و اتصالات جوشی مانیسمان دارند.

تصور کنید که برای لوله کشی گاز ساختمانی که در حال ساخت آن هستید، نیاز به لوله و اتصالات توکار دارید. مسلما طبق ضوابط سازمان نظام مهندسی بایستی از لوله و اتصالات جوشی مانیسمان استفاده نمایید. به یکی از بازارهای فروش لوله و اتصالات مراجعه می نمایید.

از فروشنده درخواست لوله و اتصالات بدون درز مانیسمان را می کنید. فروشنده با علم یا بدون علم به اینکه سفارشی که به شما تحویل می دهد، درزمخفی است، اقدام به فروش می نماید. شما از خرید خود بسیار خرسند هستید، چرا که با قیمت کمتری موفق به خرید شده اید و ظاهرا سود کرده اید. لوله و اتصالات را به محل پروژه می آورید و متوجه درزمخفی بودن آن نمی شوید.

لوله و اتصالات جوشکاری شده و نصب می گردند. در بهترین حالت به طور اتفاقی متوجه ایراد در لوله یا اتصالات می شوید و روند پروژه توسط شما یا مهندس ناظر متوقف می گردد.

اما اگر لوله و اتصالات درزمخفی به گونه ای حرفه ای تر مشابه لوله و اتصالات جوشی مانیسمان ساخته شده باشند چه اتفاقی خواهد افتاد؟

پروژه اتمام می گردد و مورد تست قرار می گیرد و احتمالا موقع تست نیز درزمخفی بودن مشخص نمی گردد. لوله کشی گاز به اتمام میرسد و ساکنان با خوشحالی در ساختمان نوساز زندگی خود را شروع می کنند.

سالها بعد بخاطر نشست های کوچکی که اصولا در هر ساختمانی رخ می دهد، لوله های درزمخفی به راحتی آسیب می بینند، گاز دچار نشتی شده و کل ساختمان را در بر میگیرد و فقط یک جرقه کوچک کافی است….

بوم…. ساختمان منفجر و ساکنین دچار آسیب های جدی می شوند… چه کسی مسئول این اتفاق بوده است؟

در حالتی بهتر، قبل از انفجار متوجه نشت گاز می شوید و پی می برید که لوله و اتصالاتی که سالها قبل استفاده کرده اید، مانیسمان واقعی نبوده اند. چقدر هزینه برای تعویض آنها نیاز دارید؟ ضرری بسیار بالاتر از سودی که در خرید خود داشته اید.

بنابراین توصیه می گردد حتما از فروشگاه های معتبر خرید انجام دهید و یا با شناخت لوله های بدون درز از لوله های درز مخفی، خودتان لوله و اتصالات جوشی بدون درز را از درز مخفی تشخیص دهید.